^ Back to Top

Pamiątkowy głaz w lesie koło Chełch

 

Kiedy w roku 1921 Oleckie Towarzystwo Rolnicze (Landwirtschaftlichen Kreisverein Oletzko) miało obchodzić 100 - lecie założenia pomyślano aby w lesie na wschód od Chełch (Chelchen Wald)  upamiętnić swego członka, który był znany i poważany nie tylko w okręgu oleckim ale i szeroko poza nim. Wspomnienie uwieczniono na prawie 3 metrowym granitowym obelisku, na którym wyryto napis:  „Zum Andenken an Friedrich Seydel 1836- 1916”  („Ku pamięci Friedricha Seydela 1836- 1916”).

Pracownicy Nadleśnictwa w olecku uporządkowali teren wokół pomnika.

Friedrich Seydel urodził się 23 września 1836 roku w Chełchach -  dobrach swoich rodziców. Studiował nauki prawne w Bonn, Heidelbergu, Królewcu (Königsberg) i Berlinie.  Potem był urzędnikiem w Gąbinie (Gumbinnen, obecnie Gusiew).

Myśliwi Koła łowieckiego "Sarna" na polowaniu herbertowskim w 2016 roku.

Po śmierci ojca, w roku 1859, przejął posiadłość Chełchy (Gut Chelchen)  i w tym samym roku ożenił się z Luise Pitsch , którą poznał w Bonn. Z małżeństwa tego przyszło na świat troje dzieci: córka Klara (wyszła za mąż za właściciela ziemskiego Ernesta Papendiecka z  Mazurskiego Dworu koło Siejnika (Elisenhöhe), córka Betty (poślubiła rolnika Richarda Nagiel) i syn Friedrich, który przejął dobra Gut Steinbach w powiecie węgorzewskim (Kreis Angerburg).

Współrzędne geograficzne: 54° 3'7.58"N    22°18'26.77"E

Friedrich Seydel należał do Zarządu Okręgu Oleckiego (Kreisverwaltung des Kreises Oletzko) i do Sejmiku Krajowego (Provinziallandtag).  W II połowie lat 70- tych  XIX wieku został wybrany posłem do Krajowego Sejmu Pruskiego (Preußischen Landtag).  Jego okręgiem wyborczym był najpierw obwód Stołupiany - Gołdap - Darkiejmy (Stallupönen- Goldap - Darkehmen) a potem Olecko - Ełk- Pisz  (Oletzko - Lyck - Johannisburg).

W 1894 roku Friedrich Seydel został referentem podatkowym od spraw gorzelnictwa.  Od 1859 roku działał w oleckim oddziale Towarzystwa Rolnicze na Litwie (Landwirschaftlichen Geselschaft in Litthauen).  Towarzystwo zostało założone w  1821 r.  Potem został skierowany do Centralnego Związku Rolniczego w Insterburgu,  gdzie w latach 1891 – 1903 sprawował urząd przewodniczącego a potem wiceprzewodniczącego.
Towarzystwo Rolnicze na Litwie  wydawało od 1834 roku czasopismo Georgine, przynoszące wiadomości o gospodarce rolnej, następnie pismo przejęło tytuł Wochenblatt der Landesbauernschaft Ostpreußen.
Towarzystwo organizowało pokazy maszyn rolniczych, spotkania edukacyjne oraz imprezy towarzyskie dla właścicieli ziemskich.
Angażował się w działalność towarzystw gospodarczych i religijnych m. in. był członkiem ewangelickiego prowincjonalnego oraz synodu generalnego, wchodził w skład kuratorium szkoły gospodarstwa wiejskiego

 

Skąd przybyli Seydelowie do Chełch?
Pierwszy ze znanych przodków tej rodziny, Friedrich Seydel, który był między rokiem 1680 a 1750 we Frydlandzie (niem. Friedland, ros. Prawdinsk) kowalem i rusznikarzem. Jego syn (1716 – –1768) był „wieczystym dzierżawcą młyna i karczmy” w starostwie Iława Pruska (niem. Preußisch Eylau, ros.Bagrationowsk ), a jego syn z kolei – także Friedrich Seydel – jest już właścicielem majątku ziemskiego Klein Klitten w powiecie bartoszyckim.
Widać z tego wyraźnie, że w ciągu trzech pokoleń Seydelowie stali się z rzemieślników i dzierżawców właścicielami posiadłości ziemskich. Dodajmy jeszcze, że syn właściciela majątku Klein Klitten po śmierci ojca ruszył w wieku 15 lat w wędrówkę w poszukiwaniu szczęścia w życiu. Otarł się m. in. o Warszawę, a w 1798 r. wylądował już jako zamożny człowiek w Westfalii i zakupił majątek Rodenbeck koło Minden.


W 1828 roku  Seydel z Rodenbeck był pierwszym właścicielem Chełch. Majątek nabył go za kwotę 12300 talarów od poprzedniego właściciela - Sandena a potem przekazał  swojemu synowi Johannowi Gottfriedowi (1801-59).  Na początku XX wieku powierzchnia majątku liczyła ponad 1000 ha.

Do roku 1945, użytkowało je pięć pokoleń. Liczył już wtedy tylko 528 ha z zakupionych niegdyś 987,5.  Siłę pociągową w majątku stanowiło osiem zaprzęgów czterokonnych. Oprócz tego znajdowały się w gospodarstwie 4 konie do obsługi hodowli bydła i świń, 5 koni wierzchowych i wyjazdowych oraz około 20 źrebaków. Dochody, oprócz upraw zbożowych i pastewnych, hodowli bydła i świń, przynosiła gorzelnia w Dunajku.

Na fotografii, Karl Johann Seydel II, brat Friedricha Seydela,  urodził się  28 maja 1839 roku  w Chełchach. Profesor medycyny,  zmarł 21 listopada 1912 roku  w Królewcu.

Friedrich Seydel zmarł 31 lipca 1916 roku w Chełchach. Prawdopodobnie został pochowany na cmentarzu rodzinnym położonym koło majątku Chełchy.

Opracował: Józef Kunicki

Dzieje Olecka 1560–2010, Urząd Miejski w Olecku, 2010,
Treuburger Heimatbrief nr. 20, 
Widoki znad Legi. Ryszard Demby. Olecko 2002.

Copyright © 2024 Koło Łowieckie Sarna. All Rights Reserved.
Joomla! is Free Software released under the GNU General Public License.